Journalistieke bescheidenheid

“De krant is een partijdig, overhaast, onvolledig, onvermijdelijk wat gebrekkig en onnauwkeurig verslag van sommige van de zaken waar redacties de voorbije 24 uur hebben van gehoord – verkeerd voorgesteld, in weerwil van alle journalistieke inspanningen om te grote eenzijdigheid te vermijden: gevolg van het feit dat we alles wilden samenvatten in een krant die tijdig bij de lezer geraakt en die de lezer in zowat een uurtje ook gelezen krijgt. Die krant is ook de allerbeste die we in de concrete omstandigheden waarin we werken konden maken, en morgen zijn we terug bij u met een gecorrigeerde en aangevulde versie”.

Bovenstaande paragraaf komt uit een toespraak van David S. Broder (auteur van o.m. Behind the Front Page: a candid look at how the news is made, 1987), redacteur van de Washington Post, en winnaar van de Pulitzerprijs in 1973. Dat is de hoogste onderscheiding die journalisten in de U.S. kunnen krijgen. Hij verraste met die toespraak de winnaars van de Pulitzerprijs in 1979. Broder werd min of meer de deken van de politieke journalisten in Washington, doch zijn oproep tot journalistieke bescheidenheid werd destijds door zijn collega’s niet echt in dank afgenomen.

In Vlaanderen ontstond een onthutsende polemiek over het langdurig, anoniem en niet-transparant auteurschap van een vooraanstaand VRT-redacteur van opiniestukjes voor een politieke partij. De huidige hoofdredactie van de VRT reageerde onhandig op het verborgen partijlidmaatschap van de voormalige collega, door een misplaatste en vergoelijkende suggestie dat zulks in die tijden gebruikelijk was. Daar reageerden, begrijpelijk, nogal wat oud-collega’s op. Zelf bracht de kwestieuze oud-VRT-journalist, thans kamerlid, geen hulde aan het journalistieke kwaliteitswerk van zijn oud-collega’s, doch haalde hij uit met intentieprocessen en complotverwijten aan het adres van zijn vroegere partij en zijn voormalige collega’s.

Respect voor feiten en voor vrije meningsvorming op basis van een juiste feitelijke grondslag zijn klaarblijkelijk makkelijker op te brengen wanneer anderen over de knie worden gelegd dan wanneer men zelf het voorwerp wordt van kritische bejegening. De polemiek was een wat ontnuchterende test voor de beginselen van journalistieke onafhankelijkheid en ethiek. Vele oud-collega’s van de nieuwe politieke man onderlijnden de beginselvastheid van journalisten, doch hun voormalige vakgenoot vestigde voornamelijk een indruk van rekkelijkheid. Toegeven dat men echt fout is, is een moeilijke zaak, zowel voor gewone lui als voor journalisten.

Dat journalisten fouten maken, is niet zo erg, iedereen maakt wel eens fouten. Wel erg is hun weigering om fouten ruimhartig toe te geven en ze recht te zetten – aldus de journalist Craig Silverman, die al sedert 2007 poogt zijn collega’s daarvan te overtuigen (“Regret the Error. www.regrettheerror.com), vaak nog tevergeefs.

Ook daarom was het verheugend dat het VRT-journaal en De Standaard vorige week snel een rechtzetting deden van hun verkeerde berichtgeving over het ontslag van Luc Cortebeeck als voorzitter van het ACV. De juistheid van een laat ontvangen mail werd niet gecontroleerd, en het valse bericht haalde zowel het laatavondjournaal als DeStandaarOnline. Bij goed functionerend journalistiek werk had dat niet gemogen, omwille van de vuistregel dat altijd een bevestiging van een bericht moet worden gezocht bij een van de eerste onafhankelijke bron. Toch een goed teken dat rechtzetting nu snel, met toelichting en zeer zichtbaar kon. De toekomst zal uitwijzen of het hier gaat om een occasionele reactie, mede ingegeven door de maatschappelijke positie van de benadeelde persoon, dan wel om een definitief verworven redactionele vaardigheid.page1image15447168page1image15439488page1image15440064page1image15446400

Auteur: Leo NEELS

matuvu