Men kan het volledig met iemands mening oneens zijn, en ze gevaarlijk of misplaatst vinden. Zulke waarde-oordelen schragen toch niet de conclusie dat degene die idiotieën verkondigt, geen recht van spreken heeft.
Het tegendeel is waar. De individuele waardigheid van elke persoon is universeel. In een rechtsstaat geniet eenieder ervan, ongeacht zijn opinie, huidskleur, herkomst, ras, taal, godsdienst of andere onderscheidende kenmerken. Daarenboven is diversiteit van meningen in een democratie essentieel: ze noopt ertoe de eigen mening te heroverwegen, levert ijkpunten op en inspireert openbaar debat. Uit “le choc des idées” of “the marketplace of ideas” komt finaal wel de waardevolle, maatschappelijk wenselijke opinie naar voor, zo luidt de samenvatting van dit leerstuk.
Deze beginselen staan op zeer gespannen voet met de opvatting van een “cordon sanitaire”, die wel langdurig een overheersende politiek-correcte doctrine werd. Daarin werd de uitsluiting uit het publiek debat verdedigd. Wie verwerpelijk geachte opinies, zoals strafbaar racisme, uit, wordt niet meer bij besluitvorming betrokken – ook niet met een verkozen mandaat. In het mediarecht wordt de maatschappelijke verwerpelijkheid van opinies nochtans neergelegd in strafrechtelijke sanctionering, niet in verbanning uit het publieke leven.
Het cordon was ongetwijfeld een belangrijke electorale succesfactor van de politieke partij die men ermee wilde bestrijden. Het leidde ook tot de bizarre vaststelling dat die partij er zich op beriep de ultieme verdediger van de vrijheid van meningsuiting te zijn. De vrijheid van uiting van haar macabere opinie. Die partij is al lang over haar hoogtepunt, zeker nu ze op haar Vlaamse flank een electorale uitdager van formaat kreeg, en te kijk staat als een groepje ongeregeld. De best gesubsidieerde debatclub van het land, die werkelijk niets tot stand heeft gebracht. De zopas ten grave gedragen Marie-Rose Morel heeft in de neergang van haar voormalige partij een niet te onderschatten verdienste, door haar niet-aflatende ijver om de vrijheid van meningsuiting ook binnen de club te beoefenen.
Marie-Rose Morel had ervoor gekozen om haar privé-leven, met velerlei incidenten zoals een echtscheiding, de herrie met haar ex, haar persoonlijke ervaring met haar langzame politieke liquidatie, de start van een nieuwe bedrijvigheid, haar strijd met kanker, haar huwelijk met de inmiddels ook uit de partij gestapte oud-voorzitter, en ook nog haar overlijden en uitvaart theatraal te beleven, op de mediatribune. Men kan over zulke keuze van mening verschillen, maar het is een onvervreemdbaar recht van elk individu om op dit vlak een eigen keuze te maken. De wijze waarop ze in al die verhalen met gevoelsmatige authenticiteit stond dwingt respect of, ook als men het niet eens was met haar optie. Daarmee was ze met een ongewoon groot deel van haar privé-leven tot het publieke domein gaan behoren, althans met de elementen en de toonzetting die zij eraan gaf: autentiek, haar eigen beslissing, haar mens- zijn. De dramatiek van het persoonlijk totaaldrama leidde bijna tot een premature heiligverklaring. Breed in de media, maar in haar regie.
De RTBf verweet haar postuum haar BV-status te misbruiken om een racistisch gedachtengoed te propageren. De “zuiveren” van het cordon médiatique. Fier op persoonsuitsluiting en zuiverheid in segregatie. Een cordon sanitaire rond de rouw om een te jong en wreed gestorven moeder is evenwel ongezien en ongepast. Het werd een gemiste kans voor de RTBf-journalisten om te zwijgen.
Enige politieke duiding over haar schisma met haar voormalige partij, of haar verdienste in de neergang ervan, vergeet het maar. Totaal onvermogen tot politieke analyse. Negatie van die verdomde feiten die niet bij het commentaar willen passen: nul feiten, alleen opiniëring. We weten nu dat de hoofdredacteur van het RTBf-journaal vond dat dit evenwichtig journalistiek werk was; al gelukkig dat zijn vrouwelijke collega in DeOchtend bij Lisbeth Imbo afstand nam van de aanvankelijke zelfgenoegzaamheid van de hoofdredactie.